Vị trí địa lý huyện Nho Quan
Nho Quan là huyện miền núi nằm ở phía Tây Bắc tỉnh
Ninh Bình, giáp ranh với các huyện Gia Viễn, Hoa Lư và Thành phố Tam Điệp (tỉnh
Ninh Bình); huyện Yên Thủy, Lạc Thủy (tỉnh Hòa Bình); huyện Thạch Thành (tỉnh
Thanh Hóa). Huyện có 27 đơn vị
hành chính, gồm 26 xã và thị trấn Nho Quan. Dân số trên 150.000 người, trong đó
đồng bào dân tộc thiếu số chiếm gần 18% dân số, đồng bào theo đạo công giáo
chiếm gần 17% dân số. Nho Quan còn
có hệ thống giao thông thuận lợi, trong đó có các tuyến đường Quốc lộ (12B, 45, 38B), đường Tỉnh (ĐT477,
ĐT479…) chạy qua địa bàn nhiều xã trong huyện. Địa hình đa
dạng, chia thành 03 vùng rõ rệt: Vùng đồi núi, vùng bán sơn địa, vùng chiêm
trũng. Diện tích đất tự nhiên rộng (458,3
km2), chiếm 1/3 tổng diện tích toàn tỉnh. Cùng hệ thống sông ngòi
khá phong phú như: Sông Na, sông Bôi, sông Rịa, nhiều hồ đập tự nhiên như: Hồ Đồng Chương, hồ Thường Sung,
hồ Yên Quang… Khí hậu mang những nét đặc trưng của khí hậu Đồng bằng Bắc bộ nhiệt đới, ôn hòa, rất
thuận lợi cho việc hình thành các vùng chuyên canh nông nghiệp và phát triển
rừng.
Ngoài ra, Nho Quan còn được thiên nhiên ban tặng nguồn tài nguyên phong phú với
suối nước khoáng nóng Cúc Phương, nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng như: Khu
du lịch sinh thái hồ Đồng Chương, động Thiên
Hà, khu Kênh Gà - Vân Trình, đặc biệt có Vườn Quốc gia Cúc
Phương, điểm du lịch nổi tiếng trong nước và quốc tế với khu bảo tồn 2.600 loài
động vật, 2.427 loài thực
vật bậc cao, trong đó có nhiều loài có nguồn gen quý hiếm.
Bên cạnh đó, Nho Quan còn là mảnh đất
có bề dày lịch sử và giàu truyền thống cách mạng. Nơi đây đã và đang lưu giữ được đa dạng bản sắc văn hóa
truyền thống của 15 dân tộc anh em sinh sống trên địa bàn huyện. Đặc biệt,
những di chỉ khảo cổ được phát hiện tại hang
Đăng Đắng (động Người xưa) cho thấy sự có mặt của con người trên mảnh đất này
từ thời cổ đại, cùng với vẻ đẹp về cốt cách, tinh thần
và ý chí kiên cường, con người nơi đây đã tạo ra một kho tàng di sản văn hóa vô
cùng phong phú, đa dạng, với hơn 300 di tích lịch sử văn hóa, hơn 40 lễ
hội dân gian cùng nhiều nghề thủ công truyền thống (như gốm, mộc, mây tre đan…),
các món ăn ẩm thực
mang đậm đà bản sắc dân tộc, các loại hình Hát chèo, hát đúm, hát ru, cồng
chiêng và các trò chơi dân gian của đồng bào các dân tộc cũng được bảo tồn và phát huy.
Trong những năm vừa qua, Trung ương, tỉnh, huyện
đã quan tâm đầu tư xây dựng nhiều công trình, dự án giao thông trên địa bàn
huyện, trong đó đã hoàn thành đầu tư xây dựng tuyến đường Quốc lộ 12B đoạn Tam
Điệp - Nho Quan, đường ứng cứu phòng hộ Vườn Quốc gia Cúc Phương. Đặc biệt,
trong tháng 3/2022, tỉnh đã khởi công xây dựng tuyến đường Đông – Tây tỉnh Ninh
Bình (giai đoạn 1), trong đó đi qua 5 xã của huyện Nho Quan, gồm: Cúc Phương,
Kỳ Phú, Phú Long, Văn Phong, Văn Phương, với tổng chiều dài khoảng 16 km, từng
bước hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông theo quy hoạch tuyến Kim Sơn – Nho
Quan; kết nối giữa các tuyến cao tốc, quốc lộ, đường tỉnh, các khu du lịch, khu,
cụm công nghiệp tại khu vực thành phố Tam Điệp, huyện Nho Quan và vùng phụ cận;
tạo không gian, quỹ đất thu hút các nhà đầu tư vào các lĩnh vực thế mạnh của
địa phương, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân